Kryształek - detektor kryształkowy
top_wiki_b.jpg

Detektor kryształkowy – wczesna odmiana diody z prostującym złączem metal-półprzewodnik. Fakt prostowania prądu przemiennego na takim złączu odkrył Karl Ferdinand Braun w 1874r. Procesy zachodzące na złączu opisał teoretycznie Walter Schottky w latach 20 XX w. Rozwinięcie teorii w latach 40 XX w. przez Williama Shockleya doprowadziło do zbudowania tranzystora ostrzowego. Tak, więc tranzystor ma w rodowodzie kryształek galeny.
Detektor kryształkowy był pierwszym elementem półprzewodnikowym stosowanym w technice. Wykorzystywano go jako odbiorczy element radiotechniczny w odbiornikach sygnałów telegrafii iskrowej, później również w odbiornikach fal modulowanych amplitudowo (modulacja AM).
Do jego budowy wykorzystywano kryształ półprzewodnika (stąd nazwa) – głównie naturalną galenę oraz kryształy syntetyczne.
Kryształ galeny niezbyt stabilnie pracował jako dioda, faktyczne złącze powstawało w miejscu styku cienkiego drucika stalowego z kryształem. Drucik osadzony był w manipulatorze umożliwiającym dotykanie nim do różnych miejsc na powierzchni kryształu w poszukiwaniu najbardziej czułych punktów.

Zaletą układu kryształkowego była niezależność od zasilania – całą energię odbiornik czerpał z anteny, co było też wadą tego odbiornika – był mało czuły i mało selektywny oraz wymagał dużej anteny i dobrego uziemienia.
Odbiornika kryształkowego słuchało się przy pomocy słuchawek o wysokiej sprawności (wysokoomowe słuchawki z cieńką membraną).
Rozwinięciem detektora kryształkowego jest dioda ostrzowa, masowo produkowana z germanu już w czasie II wojny światowej. Tak, więc dioda ostrzowa jest bezpośrednim potomkiem kryształka.

Źródło:
→→http://pl.wikipedia.org/wiki/Detektor_kryszta%C5%82kowy


→→Ciekawy kryształek do DETEFONU PZT

→→Kryształek do DETEFONU PZT

→→Galena i piryt - pierwsze półprzewodniki

→→Starszy model kryształaka firmy WABO

→→Kryształek niemiecki


Poniżej - kryształek firmy WABO (Wacław Borzym, Warszawa)
"WABO - jedna z pierwszych polskich firm produkujących podzespoły radiowe.
Firma została założona w 1910 roku przez Wacława Bożyma (nazwa pochodzi od pierwszych liter imienia i nazwiska). Mieściła się w Warszawie przy ulicy Leszno. Początkowo produkowała różne drobne artykuły metalowe, głównie śruby. Z biegiem czasu uruchomiła produkcję bardzo szerokiego asortymentu elementów i podzespołów radiowych: rezystory, potencjometry, kondensatory stałe, elektrolityczne, blokowe i zmienne, kompletne skale radiowe, przełączniki, detektory itp.
W czasie II wojny światowej firma pod nadzorem okupanta nadal prowadziła produkcję."
→→O firmie WABO na Oktodzie
→→Starszy model kryształaka firmy WABO

Podstawka z wtyczkami służyła do włożenia obudowy kryształka w dwa gniazda umieszczone na górnej ściance odbiornika. Obudowa trzymała się na tych wtyczkach. Odbiorniki można było konstruować amatorsko, natomiast kompletny "kryształek" można było kupić w sklepach lub wysyłkowo. Zdarzały się amatorskie wykonania kryształków, ale nie były takie "szpanerskie".

Manipulator był zamocowany na kulowym przepuście. Trzymając za izolacyjną rękojeść trzeba było trafić końcem drucika w czuły punkt na powierzchni kryształka galeny umieszczonego w rurce. Szukanie tego "czułego" punktu było zajęciem emocjonującym. Nawet drobne drgania stołu mogły zmienić położenie drucika i zniweczyć cały trud włożony w poszukiwania.

Całe urządzenie można rozebrać, np w celu wyczyszczenia, lub wymiany kryształka (na najskuteczniejsze kryształy o najczystszym brzmieniu ;). Już wtedy sprzedawcy kryształków używali żargonu audiofilów.

Kryształek firmy WABO. Napis na trzymaczu:
DETEKTOR WABO MODEL B PATENT9009 (jedno zero niewyraźnie wytłoczone)
Wyjaśnienie numeru patentu podał Pan Mieczysław. Dziękuję.

Radia detektorowe budowano amatorsko w Polsce jeszcze długo po wojnie. Silne nadajniki długofalowe i średiofalowe pozwalały na odbiór kilku stacji. Zanim kryształki zostały wyparte przez diody germanowe, zagroziła im konkurencja ze strony
→→prostowników kuprytowych.
Tuż po wojnie, rozciąganie długiej anteny do detektora, mogło skończyć się posądzeniem o posiadanie nielegalnego nadajnika. Sąsiedzi i "organy terenowe" nie znali się na radiofonii zupełnie i to zniechęcało radioamatorów. Ponadto chodziły plotki, że od ciągłego noszenia słuchawek można się nabawić choroby, a już na pewno bólu głowy.
Gdy detektory kryształkowe były budowane przez amatorów, zaawansowani radiotechnicy budowali już radia jednolampowe i nawet wielolampowe.

Jeżeli ktoś ma uwagi na temat bieżącego wątku, to proszę o informację przez zakładkę Kontakt

→→Starszy model kryształaka firmy WABO

→→Kryształek do DETEFONU PZT

→→Kryształek niemiecki

→→Lista stron z tagiem "ciekawe"

→→Ciekawa strona o kryształach


Strony z tagiem "opis"

BAT, KROKODYL I STARA SZAFA

przez qannqann 03 Feb 2024 21:40

dscf1157.jpg

Pomiary lamp Geigera Millera

przez qannqann 01 Feb 2024 10:00

top_wiki_b.jpg
gm_r_dob_12.jpg gm_r_63_70.jpg

→→Lista stron z tagiem "detektor"

bot_wiki_b.jpg
O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License